Bisita gidatua Santurtzira

Ezagutu Santurtzi, itsasoari lotutako historia aberatsa duen herria.

Tradizioz, arrantza-lanak traineruekin egiten ziren. Arraun bidezko ontzi haiek izan ziren jarduera horren ezaugarri nagusi XX. mendearen hasierara arte. Ondoren, ontzi modernoagoak etorri ziren, lurrunezko edo barne-errekuntzako motorrek bultzatuta. Hala, areagotu egin ziren arrantzarako gaitasuna eta efizientzia. Egurrezko ontzietatik burdinazko ontzietarako trantsizioak aurrerapen nabarmena ekarri zuen Santurtziko arrantza-industriara. 

Garairik oparoenean, Santurtzik harro asko zituen berrogeita hamar egurrezko ontzi inguru, eta ia 200 lagun bizi ziren arrantzatik. 

Gaur egun, Agurtza itsasontzia kontserbatzen da iragan haren lekuko enblematiko gisa, eta herriko itsas legatuaren berri ematen die belaunaldi berriei. XIX. mendean Industria Iraultza iritsi zenean, Santurtzik egundoko eraldaketa izan zuen. Portua hedatu eta modernizatu egin zen, eta horrek burdinaren industria eta nabigazioa haztea ekarri zuen. Aldi berean, Espainiako hainbat eskualdetako langileak erakarri zituen, eta, hala, birkonfiguratu egin ziren eremu hartako egitura soziala eta ekonomikoa. 

Denboran aurrera eginez, Santurtzik eboluzionatzen jarraitu du. Arrantzak alderdi garrantzitsua izaten jarraitzen badu ere, industriak eta zerbitzuek garrantzi handiagoa hartu dute. Gaur egun, Santurtzin nabarmentzekoak dira portu komertzial aktiboa, itsas pasealeku xarmagarria, eta jaialdi eta ekitaldien bidez mamituriko eszena kultural zirraragarria.

Oraindik ere nabaritu daiteke Santurtziren arrantza-iragana portura hurbilduz gero. Portuko kaian, atmosfera paregabean murgildu ahal izango zara. Bisita bakoitzean xehetasun desberdinen bat nabarituko duzu. Agian marinelekin topo egingo duzu, sareak tentu handiz konpontzen ari direla, edo bertako arraun-taldeari erreparatuko diozu arratsalde-partean, itsasadarrean arin aurrera doazela. Kaian tipi-tapa, ondare industrialaren bitxiak aurkituko dituzu, hala nola antzinako eskuzko garabia, portu-historiaren lekuko isila. 

Haren oinarrian, mosaiko kartsuek Gerra Zibilean itsas ebakuazioak markatutako haurren istorioak kontatzen dituzte, eta oroimena eta esanahia gaineratzen diote paisaiari. 

Arrantza-portua hartuz eta itsas horizonteari begira, Karmengo Andre Mariaren irudia dago. San Jorge eta biak dira Santurtziko zaindariak. Haren presentzia itsas komunitatearentzako babes eta debozioaren sinboloa da, eta bizitzaren erritmoa eta tradizioak markatzen ditu portu bizi honetan. Santurtziko jaiak uztailean izaten dira, Karmengo Andre Mariaren ospakizunarekin batera. Aukera paregabea bisitatxo bat egiteko.

Santurtziko bisita gidatuan, berehalaxe antzemango diozu zergatik eusten dion udalerri honek ondareari bizirik, aldi berean etorkizuna besarkatuz. Murgildu kostaldeko herri zoragarri honen kulturan eta historian, Itsas Museoko esperientziaren bidez.